بلبرینگ از دو کلمه ball وbearing تشکیل شده است. در زبان فارسی به معنای یاتاقان توپی می باشد. اگر به دستگاه های بزرگ و وسایل مکانیکی و چرخ های اتومبیل ها و ماشین های سنگین توجه کرده باشید. می بینید که به راحتی و نرمی حرکت می کنند. این اجسام سنگین به واسطه وسیله به نام بلبرینگ به چرخش در می آیند . یکی از مفیدترین اختراعات بشر بلبرینگ بود تا بوسیله آن، برای حرکت اجسام سنگین از ساییدگی و اصحکاک جلوگیری کنند. با استفاده از این وسیله به جای ایجاد ساییدگی اجسام در کنار هم به گردش در می آیند. بدون بلبرینگ، لوازم مورد استفاده برای چرخش در سریعترین زمان ممکن نیاز به تعویض دارند.
بیرینگ های غلتشی شامل دو عدد رینگ و مجموعه ای از اجزاء غلتنده که در مسیر مشخصی داخل رینگ ها حرکت می کنند، هستند. بلبرینگ ها نیز نوعی از بیرینگ های غلتشی هستند. تمامی بلبرینگ های استاندارد دارای اجزائی مانند ساچمه یا رولر استوانهی یا رولر سوزنی یا رولر مخروطی یا رولر بشکه ای متقارن یا رولر بشکه ای نامتقارن می باشند.
نوع بیرینگ غلتشی، از روی شکل های استاندارد این اجزاء چرخنده مشخص می شود. برای مثال اگر شکل اجزا اجزاء چرخنده بشکل ساچمه باشند، به آنها را بلبرینگ و اگر شکل اجزاء چرخنده به شکل رول(استوانه یا مخروط) باشد آن را رولبرینگ می نامند.
برای ایمن شدن فضای چرخش اجزای غلتنده و جلوگیری از انحراف آنها از هم و برخورد به جداره بلبرینگ یا رولبرینگ ، تمامی اجزا درون یک قفس مهار شده اند. در بیرینگ های قابل تفکیک، نگه داشتن مجموعه اجزاء کنار هم که باعث تسهیل در نصب ببرینگ ها می شود، از دیگر وظایف قفسه ها است.
به دلیل گرد بودن ساچمه ها، فشار وارده بر بلبرینگ، در نقطه ی تماس دو سطحی که بر روی هم حرکت می کنند کوچک می شود. از این طریق برای آن دو حرکتی بسیار نرمی را ایجاد می کند.
از مهمترین کاربرهای بلبرینگ، کاهش شدت اصطکاک بین سطوح در حال حرکت می باشد. محور یا شفت در حال چرخش و محفظه بلبرینگ، مانع ازکشیده شدن این سطوح بر روی هم می شود. این عمل به وسیله ساچمه های کرد و دو کنس با سطوح صیقلی و صاف، سطح تماس آنها را کاهش میدهد.
فشار حرکت در بلبرینگ ها از لایه ی خارجی به گویها و سپس از گوی ها فشار به لایه ی داخلی منتقل می شود.
به دلیل کروی بودن گوی ها، نقطه ی تماس اندکی با لایههای درونی و بیرونی دارند. این حجم از نقطه تماس باعث نرم حرکت کردن آن ها می شود. یکی از پیامدهای این نقطه تماس کوچک این است که اگر فشار بیش از حدی به گویها وارد شود میتواند موجب تغییرشکل یا خردشدن آن ها شود. برای حل این مشکل می توان از یاتاقانهای غلطکی یا یاتاقانهای غلطکی مخروطیشکل استفاده کرد.
بلبرینگهای محوری نوعی بلبرینگ است که نمی تواند بار محوری شدیدی متحمل شود برای سرعتهای پایین در نظر گرفته شدهاند. از این نوع بلبرینگ در میز های گردان استفاده می شود.